CO JEST POTRZEBNE DO NAMALOWANIA AKWARELI?
Akwarela jest techniką wodną, a więc farby (wyciskane z tubek lub umieszczone w specjalnych kostkach) rozcieńcza się w wodzie. „Woda” jest tu słowem kluczem, ponieważ to ona nadaje specyficzny charakter tej farbie i to ona też przysparza najwięcej trudności. Poza farbami w tej technice ogromną rolę odgrywa jakość papieru (no tak, nie wspomniałem, że akwarele maluje się na papierze) i odpowiednie pędzle. Papier jest tu niezwykle ważny. Jak bym miał stawiać na najwyższą jakość jednego z tych elementów (papieru, farb lub pędzli) to zdecydowanie postawiłbym na papier. Od tego jak wchłania on wodę, jaką ma fakturę i kolor zależy efekt naszej pracy. Powinien być dość gruby, najlepiej bawełniany, bezkwasowy. Do wyboru są różne faktury: bardziej gładkie lub szorstkie. Jeśli chodzi o pędzle to te najlepsze do akwareli wykonuje się z włosia soboli syberyjskich i nie przesadzę mówiąc, że najdroższe z nich kosztują grubo powyżej tysiąca złotych za jedną sztukę. Stosuje się również pędzle syntetyczne, które nie chłoną tak dobrze wody, jednak przydają się do precyzyjnego wykonywania detali.
Proces malowania bukietu akwarelowego
SPOSOBY MALOWANIA AKWARELAMI
To, co jednak bardzo wyróżnia technikę akwareli to fakt, że prawie nie stosuje się w niej bieli. Farbę kładzie się warstwowo, tak by w najjaśniejszych miejscach znalazło się najmniej pigmentu. Ilość wykorzystanej wody wpływa na osiągnięte efekty. Można malować na całkowicie mokrym papierze (tzw. mokre w mokre) uzyskując efekty rozmycia i gładkich przejść kolorów, można malować również na całkowicie suchym chcąc opracować ostre krawędzie, a także na wilgotnym osiągając efekt pośredni. Jednak kombinacja tych wszystkich sposobów pozwala najpełniej oddać złudzenie przestrzeni, realizmu sceny. Niewątpliwie nie jest to łatwe wyzwanie by całkowicie kontrolować wilgotność papieru i umieć przewidzieć ostateczny efekt po wyschnięciu. Ta cecha dodaje za to akwareli charakter przypadkowości i niepowtarzalności, który niektórzy najbardziej sobie cenią w tej technice. Woda poniekąd sama prowadzi farbę, dlatego stworzenie identycznego efektu niemal graniczy z cudem.
Bukiet akwarelowy
WADY I ZALETY TECHNIKI AKWARELOWEJ
Akwarela jest techniką bardzo wymagającą, ponieważ nie wybacza błędów. Przez jej przejrzystość, każde miejsce, w którym doda się zbyt dużo pigmentu, stanie się zbyt ciemne i nieatrakcyjne. Każda poprawka odbiera natomiast lekkości pracy. A ta świetlistość i lekkość to są właśnie cechy, za które można kochać akwarele. Dlatego też w akwareli najczęstszym motywem są obrazy wypełnione ostrym światłem lub właśnie takie, które przedstawiają wodę, deszczowy dzień, gdzie te charakterystyczne dla wody rozmycia najlepiej się odnajdują. Do tej techniki niespecjalnie nadają się za to sceny ciemne, przepełnione mrokiem jak np. te w obrazach Caravaggia.
Akwarele również nie są najlepsze do wykonywania prac w dużych formatach. Choć jest to również możliwe, wymaga specjalnego przygotowania – dużych i grubych papierów, sporych rozmiarów pędzli. Natomiast kontrolowanie wody i wilgotności papieru na takiej powierzchni zdaje się być znacznie większym wyzwaniem. Poza tym jest to obarczone sporym ryzykiem, gdy np. po kilku dniach pracy zrobisz błąd, którego nie da się już naprawić…
Malowanie akwarelowego pejzażu miejskiego
Jako oprawę do akwareli, tak jak w zasadzie do wszystkich prac na papierze, powinno się stosować ramę z szybą lub pleksi dla odpowiedniego zabezpieczenia. Dodatkowo zazwyczaj dodaje passe partout, które dystansuje pracę, by nie miała bezpośredniego styku z szybą, a zarazem jest bardzo estetycznym obramowaniem pracy. Najczęściej korzysta się z passe partout w odcieniach bieli, jednak może występować również w różnych kolorach. Nam osobiście bardzo podobają się delikatne złamane kolory, które nie stanowią konkurencji dla obrazu, ale podkreślają jeszcze zastosowaną w pracy kolorystykę.
Dobieranie oprawy do obrazu akwarelowego
Akwarelę zwykło się traktować jako dobrą do szkiców, prac plenerowych czy wstępnych projektów do większych prac olejnych. Wydawać by się mogło, że jest zatem techniką łatwiejszą, mniej wymagającą niż „szlachetna” technika olejna, ale nie jest to do końca prawda. Choć przygotowanie materiałów, warsztatu do stworzenia takiej pracy nie wymaga szczególnie dużo zachodu to opanowanie tej techniki zdaje się być nawet trudniejsze. Na żadną inną technikę tyle razy się nie irytowałem i nie chciałem jej porzucać, co na akwarelę… A jednak, ta jej niezwykła trudność, sprawia, że wciąż chcę do niej wracać, chcę spróbować ją opanować. Kiedy się to udaje, to oddaje więcej niż sam bym się spodziewał i wiem, że te żmudne zmagania nie poszły na marne.
Oprawiona akwarela "Ulica Wawrzyniaka w Poznaniu"