JAKI EFEKT UZYSKAMY STOSUJĄC TECHNIKĘ OLEJNĄ?
Technikę olejną, powinien kojarzyć każdy, kto choć raz odwiedził muzeum malarstwa (i nie tylko), ponieważ to ona, a właściwie obrazy namalowane z jej zastosowaniem w zdecydowanej większości wypełniają wszelkie muzea, ze sztuką dawną. Rozwijana od ok. XV wieku, przyczyniła się do rozpowszechnienia malarstwa sztalugowego i jest praktykowana aż do dnia dzisiejszego.
Co takiego jest w tej technice, że tak zawładnęła światem malarstwa? Jednym z powodów na pewno są możliwości, jakie ona daje. Olej, ze względu na powolne wysychanie (a poprawnie od strony naukowej powinienem był właściwie powiedzieć sieciowanie) pozwala się przez długi czas modelować, poprawiać wciąż mokrą farbę tak długo, aż osiągniemy odpowiedni efekt. To dzięki temu, obrazy te sprawiają wrażenie miękkich. Malując w tej technice można uzyskiwać zarówno gładkie przejścia jak i bardzo ostre i wyraźne. Dzięki odpowiednim mediom artysta może wydłużać lub skracać proces schnięcia farby, według uznania.
Praca nad portretem olejny mojej żony
RODZAJE MALARSTWA OLEJNEGO
Początkowo najpopularniejszą, że tak powiem „podtechniką” malarstwa olejnego była technika laserunkowa. Polegała ona na tym, że po przeschniętym podmalowaniu artyści nakładali cienkie, przejrzyste warstwy farby, mocno rozcieńczone spoiwem olejnym. Technika ta była pracochłonna, jednak nadawała niesamowitą głębię obrazom. Później zaczęto od tego odchodzić i popularniejszą stała technika alla prima, czyli malowanie wszystkiego od razu, w jednej warstwie. Ta różnorodność w sposobie malowania tą techniką sprawiła właśnie, że nadaje się ona zarówno do tworzenia dzieł w stylu bardzo klasycznym, jak i współczesnym.
Kopiowanie obrazu olejnego "Portret Felicji Wężyk z Osin"
ZALETY I WADY TECHNIKI OLEJNEJ
W tej technice w przeciwieństwie do akwareli można malować w sposób całkowicie kryjący. To pozwala na wykonywanie niezliczonych poprawek i dopracowywanie obrazu tak długo, aż osiągniemy idealny efekt. Choć niewątpliwie jest to ogromna zaleta to przyznam, że czasem przez to nie mogę się oderwać od obrazu, bo wciąż widzę, że coś mógłbym poprawić… Chociaż ostatnio zauważam, że od razu dobrze dopracowane elementy mają większą świeżość niż te poprawiane w nieskończoność, więc staram się jak najszybciej dojść do upragnionego efektu. Kiedyś wykonałem dwie wersje jednego obrazu w technice akwarelowej i olejnej, porównanie na zdjęciu poniżej. Zapytaliśmy wówczas w ankiecie na instastory, która wersja bardziej się podoba i zdania były bardzo podzielone :)
Porównanie obrazu olejnego "Drzewo oliwne" oraz akwarelowego "Oliwka przy Sant'Antimo"
CHARAKTERYSTYKA TECHNIKI OLEJNEJ
Kolejnym środkiem możliwym do wykorzystania podczas pracy z farbami olejnymi jest faktura. W akwareli jest ona podyktowana przez fakturę papieru, w tym przypadku jednak mamy do wyboru zarówno fakturę podobrazia, jak i możliwość tworzenia jej poprzez nakładanie grubych warstw farby. Technika olejna pozwala również na stosowanie w praktycznie nieograniczonych formatach i na różnych podłożach. Najczęściej stosuje się jednak płótno lniane lub bawełniane nabite na drewniane krosna, przeklejone i zagruntowane.
Impasty w kopii "Pejzażu Krymskiego"
Charakterystyką oleju jest delikatny połysk. To on dodaje głębi kolorom i również może być modyfikowany przez dodanie różnego rodzaju mediów. Zazwyczaj skończony obraz werniksuje się. Werniks jest to żywica, która wyrównuje połysk i zwiększa głębie barw. Może mieć wykończenie błyszczące, satynowe lub matowe. Cechy, które charakteryzują technikę olejną mają jednak również swoje minusy. I tak powolne wysychanie, które daje tyle możliwości w malowaniu, powoduje, że po zakończeniu pracy obraz potrzebuje dużo czasu, by był gotowy do zawerniksowania i przekazania np. nowemu właścicielowi. Podaje się, że minimalny czas potrzebny schnięcia przed werniksowaniem to trzy miesiące, przy grubszych warstwach farby nawet dłużej. Takim półśrodkiem, może być zastosowanie werniksu retuszerskiego, który jest rozcieńczoną wersją tradycyjnego werniksu. Można go nakładać na powierzchniowo przeschnięty obraz i nie blokuje on tak dalszego wysychania obrazu. Daje jednak bardziej delikatny efekt.
Proces werniksowania olejnej kopii "Niewiernego Tomasza"
Specyfiką obrazów olejnych jest również ich duża zmienność w zależności od światła jakim są oświetlone. Obrazy olejne dopiero przy dobrym oświetleniu nabierają pełni życia. Przy jego braku wydają się natomiast ciemne i mało wyraziste. Stanowi to niemałe wyzwanie w trakcie kopiowania obrazów, gdyż przy zmieniającym się na zewnątrz oświetleniu lub przestawianiu obrazu w inne miejsce kolory wydają się zupełnie inne. Warto zwrócić na to uwagę podczas wybierania miejsca, w którym chcemy powiesić obraz i sprawdzić jak będzie wyglądał w różnych porach dnia oraz przy oświetleniu sztucznym.
Obraz olejny "Zamglone miasto"
Tak więc technika olejna daje ogromne możliwości. Dodatkowo jest techniką bardzo trwałą, dzięki czemu możemy się cieszyć tak dobrze zachowanym obrazom powstałych nawet setki lat temu. Czas oczekiwania na taki obraz w przypadku wykonania na zamówienie może czasem przerażać, ale na pewno odwdzięczy się jakością i trwałością.
